[Giải đáp] Tại sao phải sử dụng relay ô tô trong độ đèn?

Khi nâng cấp hệ thống chiếu sáng như đèn pha LED, đèn bi xenon hay đèn gầm cho ô tô, nhiều chủ xe thường được khuyên nên lắp thêm relay. Đây không phải là chi tiết bắt buộc nhưng lại đóng vai trò then chốt để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, sáng mạnh và an toàn. Vậy relay ô tô là gì, vì sao cần dùng relay khi độ đèn và relay giúp ích gì cho xe? Cùng tìm hiểu ngay sau đây để hiểu rõ lý do relay luôn được xem là “trợ thủ âm thầm” nhưng không thể thiếu trong mọi hệ thống đèn độ.

Relay ô tô là gì?

Relay ô tô là một thiết bị chuyển mạch điện tử hoạt động như cầu nối trung gian giữa nguồn điện và thiết bị tiêu thụ. Tuy nhỏ gọn nhưng relay đóng vai trò vô cùng quan trọng khi cần truyền tải dòng điện lớn đến các bộ phận như đèn pha, đèn gầm, đèn bi xenon,… Trong khi đó, công tắc điều khiển chỉ cần phát ra một dòng điện yếu để kích hoạt relay. Có thể hình dung relay giống như một “trợ lý đắc lực” thay chủ xe đảm đương phần công việc nặng nhọc từ đó bảo vệ hệ thống điện khỏi quá tải, chống chập cháy hiệu quả.

Xem thêm: [Giải đáp] Có nên lắp đèn bi gầm lens mắt ếch cho xe không?

Relay có vai trò gì trong hệ thống chiếu sáng ô tô?

Khi bật đèn, công tắc sẽ phát tín hiệu điện áp thấp để kích hoạt relay. Ngay lập tức, relay sẽ đóng mạch cho phép dòng điện mạnh từ ắc quy được dẫn trực tiếp đến hệ thống đèn. Cơ chế này mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Bảo vệ an toàn cho công tắc và dây điện: Tránh hiện tượng quá tải do phải chịu dòng lớn trong thời gian dài, đặc biệt là ở các hệ thống độ đèn công suất cao.
• Tăng cường độ sáng và hiệu suất đèn: Khi relay hoạt động đúng cách, nguồn điện vào đèn sẽ ổn định hơn giúp ánh sáng mạnh và rõ nét hơn, nhất là khi sử dụng các loại đèn LED, xenon hoặc laser hiện đại.
• Hạn chế hiện tượng sụt áp, chập cháy: Với những chiếc xe đã sử dụng lâu năm, hệ thống điện dễ bị xuống cấp. Việc bổ sung relay sẽ giúp ổn định dòng điện, kéo dài tuổi thọ cho cả đèn và các linh kiện liên quan.

Xem thêm: Đèn ô tô bị mờ, yếu sáng: Nguyên nhân và mẹo khắc phục

Vì sao hệ thống đèn zin dễ bị sụt áp?

Trên nhiều dòng xe ô tô, đặc biệt là những mẫu sản xuất từ cuối thập niên 1990 đến đầu 2000, hiện tượng sụt áp hệ thống đèn chiếu sáng vẫn xảy ra khá phổ biến. Nguyên nhân phần lớn đến từ thiết kế nguyên bản của hệ thống điện và cơ chế hoạt động của đèn zin theo xe.

Ở các dòng xe này, điện năng cung cấp cho đèn pha thường phải đi qua công tắc và hệ thống dây dẫn có tiết diện khá nhỏ. Chiều dài dây dẫn lớn, tiếp điểm công tắc nhỏ và có thể bị oxy hóa hoặc bám bẩn theo thời gian dẫn đến điện trở trong mạch tăng cao. Khi điện trở lớn hơn, dòng điện suy giảm dẫn đến đèn hoạt động yếu, ánh sáng phát ra không đạt công suất tối đa như thiết kế ban đầu.

Xem thêm: Thay bóng halogen bằng bóng led có đăng kiểm được không?

Relay – Giải pháp cải thiện hiệu quả nguồn sáng cho xe

Để giải quyết hiện tượng sụt áp này một cách triệt để, phương án được nhiều kỹ thuật viên khuyên dùng là lắp đặt relay và hệ thống dây nguồn riêng cho đèn pha. Cách làm này không can thiệp sâu vào hệ thống điện nguyên bản nhưng lại mang lại hiệu quả rõ rệt:

• Nguồn điện được cấp trực tiếp từ cực dương của ắc quy giúp dòng điện truyền đến bóng đèn nhanh hơn, mạnh hơn.
• Đường đi của dòng điện được rút ngắn, loại bỏ hiện tượng suy hao khi qua các tiếp điểm trung gian.
• Đèn chiếu sáng đạt đúng công suất thiết kế, ánh sáng sáng rõ, đều và ổn định hơn hẳn.
• Hệ thống dây điện không bị quá tải, giảm thiểu nguy cơ chập cháy hoặc hư hỏng các giắc nối.
• Tuổi thọ của cả bóng đèn và hệ thống điện cũng được kéo dài nhờ hoạt động trong điều kiện tối ưu.

Xem thêm: Nên độ bi gầm hay bi pha – Ưu và nhược điểm từng loại

Những lưu ý quan trọng khi lắp relay cho hệ thống đèn ô tô

Việc lắp đặt relay đúng kỹ thuật giúp hệ thống chiếu sáng hoạt động ổn định đảm bảo an toàn điện tổng thể cho xe. Dưới đây là những điểm cần đặc biệt lưu ý khi tiến hành lắp relay ô tô trong độ đèn:

Cấp nguồn từ cực dương của ắc quy và ưu tiên vị trí gần nhất

Nguồn điện cấp cho relay nên được lấy trực tiếp từ cực dương ắc quy. Việc chọn vị trí gần và thuận tiện sẽ giúp giảm độ dài dây dẫn, hạn chế tổn hao điện năng và tăng độ ổn định khi dòng điện tải cao được truyền đến đèn.

Xem thêm: Hướng dẫn các bước kiểm tra nhanh phanh ABS

Gắn cầu chì ngay đầu dây cấp nguồn

Đây là yếu tố bắt buộc để bảo vệ toàn bộ hệ thống. Cầu chì nên được lắp càng gần cực ắc quy càng tốt. Trong trường hợp xảy ra sự cố như đoản mạch hoặc chạm chập, cầu chì sẽ ngắt mạch ngay lập tức, tránh cháy nổ, hư hại hệ thống điện và các thiết bị đi kèm.

Xem thêm: Độ đèn bi gầm ô tô, tăng cường độ sáng hiệu quả gấp 10+ lần

Dùng dây đồng chất lượng cao, tiết diện phù hợp

Để đảm bảo dòng điện được truyền dẫn ổn định và không bị nóng dây nên sử dụng dây đồng nguyên chất, bọc cách điện tốt. Tiết diện dây phù hợp thường từ 2.5mm² đến 4.0mm² tùy vào công suất của hệ thống đèn. Dây quá nhỏ sẽ dễ gây sụt áp và nóng dây, trong khi dây quá lớn lại gây lãng phí và khó thi công.

Xem thêm: Không bật đèn chiếu sáng trong hầm ô tô bị phạt bao nhiêu?

Lắp relay tại vị trí gần đèn pha và ắc quy

Vị trí lắp relay lý tưởng là nơi trung gian giữa nguồn điện (ắc quy) và đèn pha. Lắp gần giúp đường truyền điện ngắn hơn, giảm thất thoát điện năng và tăng độ phản hồi khi điều khiển đèn. Đồng thời, bố trí relay ở nơi khô ráo, tránh nước và bụi để kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Xem thêm: [Giải đáp] Sáp nhập tỉnh có đổi biển số xe, đăng ký xe lại không?

Đảm bảo tiếp mass đúng kỹ thuật

Đây là lỗi thường bị bỏ qua khi lắp đặt relay. Mass (dây âm) nếu không tiếp xúc tốt sẽ gây ra tình trạng đèn yếu, chập chờn hoặc không sáng. Cần siết chặt điểm tiếp mass vào phần thân xe sạch sẽ, không bị rỉ sét và đảm bảo kết nối chắc chắn.

Xem thêm: Chia sẻ kinh nghiệm độ đèn ô tô: Bí quyết tăng sáng an toàn

Chọn đúng loại relay theo kiểu điều khiển

Trên xe ô tô, hệ thống điều khiển đèn có thể theo hai dạng: mát điều khiển (âm kích) hoặc dương điều khiển (dương kích). Việc chọn relay đúng với dạng mạch là rất quan trọng. Nếu không xác định đúng, relay sẽ không hoạt động hoặc gây ra lỗi mạch.

Tóm lại, việc sử dụng relay ô tô khi độ đèn là một giải pháp cần thiết để đảm bảo hệ thống chiếu sáng hoạt động ổn định và an toàn. Relay giúp giảm tải cho công tắc, hạn chế tình trạng quá nhiệt hoặc chập cháy do dòng điện lớn, đồng thời kéo dài tuổi thọ của hệ thống đèn. Với mức chi phí hợp lý và hiệu quả mang lại rõ rệt, relay là lựa chọn đáng cân nhắc khi nâng cấp hệ thống điện chiếu sáng trên ô tô.